تأثیر شوری و دما بر جوانه زنی بذر گیاه دارویی بادرنجبویه (melissa officinalis)

به منظور ارزیابی تأثیر شوری و دما بر ویژگی های جوانه زنی بذرهای بادرنجبویه (melissa officinalis l.) آزمایشی در دماهای 20، 23، 25، 27، 30 و 32 درجۀ سلسیوس و پتانسیل های شوری 0، 2/0-، 4/0-، 6/0- و 8/0- مگاپاسکال در آزمایشگاه بذر پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1393 به صورت آزمایش تجزیۀ مرکب در قالب طرح کامل تصادفی در چند مکان انجام گرفت. در هر سطح دمایی با افزایش غلظت نمک از جوانه زنی کاسته شد. حد آستانۀ تحمل به شوری جوانه زنی بذر بادرنجبویه، 132/0- مگاپاسکال برآورد شد. برای به دست آوردن دماهای مهم (کاردینال) جوانه زنی از مدل دوتکه ای استفاده شد. دمای کمینه (پایه)، دمای بهینه (مطلوب) و دمای بیشینه (سقف) برای جوانه زنی بذر بادرنجبویه در شرایط نبود تنش شوری به ترتیب 30/17، 9/30 و 35 درجۀ سلسیوس به دست آمدند. منحنی واکنش دمای کمینه در مقابل پتانسیل شوری آب روند خطی افزایشی نشان داد و از میزان 17 درجۀ سلسیوس (شاهد) به حدود 23 درجۀ سلسیوس (8/0- مگاپاسگال) رسید. با افزایش شوری، میزان دمای کمینه، دمای بهینه و شمار ساعت زیستی (بیولوژیک) لازم برای جوانه زنی افزایش یافت. بنابر نتایج به دست آمده، گیاه بادرنجبویه در مرحلۀ جوانه زنی به تنش شوری حساس است.